Interview met Thomas Jaspers over het Burgerberaad

LEES HIER EEN INTERVIEW MET THOMAS JASPERS OVER ZIJN DEELNAME AAN HET BURGERBERAAD IN AMSTERDAM NOORD OVER HET KLIMAATBELEID.

'Mijn naam is Thomas, ik ben 28 jaar en ik woon in de Vogelbuurt in Amsterdam-Noord. De afgelopen 2 weken heb ik meegedaan met het miniburgerberaad over klimaatbeleid van de gemeente Amsterdam. De gemeente heeft namelijk de doelstelling om tot 55 % CO2 reductie te komen in 2030 ten opzichte van 1990. Dit is in lijn met het klimaatakkoord van Parijs om ruim onder 2 graden opwarming te blijven. Maar met de huidige plannen haalt de gemeente echter maar maximaal 37%. Daarom zijn 100 burgers ingeloot om mee te denken over aanvullend klimaatbeleid van de gemeente Amsterdam.

Hoewel ik heel enthousiast ben over burgerberaden heb ik toch wat kritiek op de praktische uitvoer van dit miniburgerberaad. Er was namelijk te weinig tijd voor zo’n groot en complex vraagstuk. De reden dat ik mee heb gedaan met dit burgerberaad is omdat ik me ernstig zorgen maak over onze toekomst door klimaatverandering.

Overheden wereldwijd doen veel te weinig om binnen het klimaatakkoord van Parijs te blijven. Momenteel is Gambia het enige land ter wereld dat enigszins op schema ligt om die doelstelling wel te halen. De gemeente Amsterdam moet meer verantwoordelijkheid nemen om haar steentje bij te dragen.

Een van de redenen waarom de politiek zo weinig actie onderneemt is omdat ze vooral op de korte termijn denken. Politici willen namelijk elke 4 jaar herkozen worden. De klimaat- en ecologische crisis is een lange termijnprobleem. De ergste gevolgen hiervan gaan we pas ver in de toekomst merken. Bovendien vinden die ergste gevolgen voornamelijk plaats in niet-westerse landen. Met effectief klimaatbeleid gaan we er met name op de korte termijn op achteruit. Wat veel mensen echter vergeten is dat het ons op de lange termijn heel veel oplevert (zowel qua leefomstandigheden als financieel).

Een burgerberaad komt hierbij goed van pas. Burgers zijn veel beter in staat om op de lange termijn te denken dan politici.

Volgens mij zijn er een aantal dingen cruciaal binnen een burgerberaad over klimaatbeleid. Allereerst moeten we (door klimaatwetenschappers) fatsoenlijk geïnformeerd worden over de ernst van het klimaatprobleem. Een diep inzicht in de ernst van het probleem vergroot de urgentie en de bereidheid om tot drastische actie over te gaan.

Als burgerberaad moeten we dan ruimte krijgen om met eigen creatieve ideeën te komen. We zijn immers minder beperkt in ‘hokjes denken’ dan mensen met meer voorkennis.

Vervolgens moeten we allerlei verschillende typen experts kunnen uitnodigen: op het gebied van wetgeving, bestaande maatregelen, voorbeelden uit andere landen, systeemhervorming, etc.

Hierna gaan we verder met het bedenken en uitwerken van ideeën. De experts helpen met het inhoudelijk toetsen op uitvoerbaarheid en effectiviteit.

Als laatste moeten we voldoende ruimte hebben om alle ideeën uit te kunnen werken en op papier zetten.

Tijdens dit hele proces moeten we het democratische proces kunnen waarborgen. Daarmee komen we bij mijn voornaamste kritiekpunt op dit burgerberaad.

We hadden te weinig tijd voor elk van deze deze dingen.

Door de aankomende gemeenteraadsverkiezingen (en hiermee het aflopende mandaat) moest het burgerberaad op korte termijn afgerond worden. Dit betekende in de praktijk dat elk onderdeel er in rap tempo doorheen gejaagd werd. We hebben te weinig experts gesproken en te kort. We hadden nauwelijks tijd om de voorstellen uit te werken en op papier te krijgen. Er was ook te weinig tijd om te controleren hoe het hele proces is verlopen. Gelukkig kwamen er veel kritische geluiden vanuit het burgerberaad over het gebrek aan tijd. We hopen dat onze kritiekpunten meegenomen worden in een vervolgberaad.

Tijdens het beraad heb ik me beziggehouden met een aantal voorstellen. Ik heb bijvoorbeeld geprobeerd om zeer vervuilende cruiseschepen te weren uit de binnenstad, en een klimaatbelasting in te stellen voor vastgoedeigenaren die verhuren in de stad. Helaas had ik te weinig tijd om mijn medeburgers te overtuigen van deze ideeën. Wel hebben we nu mijn voorstel liggen voor zogenaamde ‘klimaatkamers’:

‘De gemeente creëert en faciliteert 15 klimaatkamers, die niet ten koste gaan van de bestaande buurtcentra, in de verschillende wijken waar initiatieven die verspilling tegengaan worden gecreëerd en gebundeld. Denk hierbij aan uitleenbalies voor gereedschappen en dergelijke, weggeefwinkels waar voedsel en producten naartoe gebracht kunnen worden die niet meer gebruikt worden en repair café’s. Het doel is laagdrempelig maken van reduce, reuse, recycle en tevens voorlichting bieden over de klimaatcrisis en bijbehorende maatregelen door de inzet van klimaat coaches en een informatiecentrum. De klimaatkamers fungeren ook als middel om sociale betrokkenheid en vroegtijdige signalering van zorgen of problemen van bewoners binnen het thema te borgen.’

Ik had in het algemeen graag meer tijd gehad om over een eerlijke financiering van klimaatbeleid te praten. Hoe zorgen we ervoor dat de grootste vervuilers en de sterkste schouders financieel het meeste bijdragen? Ik ben ervan overtuigd dat we met meer tijd tot goede oplossingen hiervoor waren gekomen.

Het spannendste gedeelte van dit burgerberaad moet nog komen. Afgelopen maandag hebben we de voorstellen overhandigd aan de gemeenteraad. Hoewel ze ons een ‘mandaat’ hebben gegeven is het nog steeds onduidelijk wat dat in de praktijk betekent. We gaan de afhandeling van onze voorstellen met een kritische blik volgen.

Ik ben vooral tevreden als de maatregelen die wij hebben bedacht daadwerkelijk worden doorgevoerd en er op korte termijn een vervolg komt op dit burgerberaad waar er meer tijd zal zijn.
Naast alle kritiek vond ik het ook heel leuk en interessant om mee te doen. Ik heb veel geleerd in korte tijd. Bovendien waren alle deelnemers heel betrokken en kwamen ze met goede voorstellen tijdens het proces. Het is toch bijzonder om mee te maken dat je als groep zo’n verbondenheid met elkaar kan voelen omtrent dit thema. Ik zou daarom anderen zeker aanbevelen om mee te doen met een burgerberaad. Volgens mij zijn burgerberaden een hele goede aanvulling op de bestaande democratie.

Bekijk HIER een aflevering terug van Nieuwsuur met een item over het Burgerberaad.

Welk voorstel heb jij ingebracht? Noem eens een voorstel waar je enthousiast over was?

Tijdens het beraad heb ik me beziggehouden met een aantal voorstellen. Ik heb bijvoorbeeld geprobeerd om zeer vervuilende cruiseschepen te weren uit de binnenstad, en een klimaatbelasting in te stellen voor vastgoedeigenaren die verhuren in de stad. Helaas had ik te weinig tijd om mijn medeburgers te overtuigen van deze ideeën. Wel hebben we nu mijn voorstel liggen voor zogenaamde ‘klimaatkamers’:

Wat zijn klimaatkamers? En wat is het doel?

De gemeente creëert en faciliteert 15 klimaatkamers, die niet ten koste gaan van de bestaande buurtcentra, in de verschillende wijken waar initiatieven die verspilling tegengaan worden gecreëerd en gebundeld. Denk hierbij aan uitleenbalies voor gereedschappen en dergelijke, weggeefwinkels waar voedsel en producten naartoe gebracht kunnen worden die niet meer gebruikt worden en repair café’s. Het doel is laagdrempelig maken van reduce, reuse, recycle en tevens voorlichting bieden over de klimaatcrisis en bijbehorende maatregelen door de inzet van klimaat coaches en een informatiecentrum. De klimaatkamers fungeren ook als middel om sociale betrokkenheid en vroegtijdige signalering van zorgen of problemen van bewoners binnen het thema te borgen.’

Ik had in het algemeen graag meer tijd willen hebben om over een eerlijke financiering van klimaatbeleid te praten. Hoe zorgen we ervoor dat de grootste vervuilers en de sterkste schouders financieel het meeste bijdragen? Ik ben ervan overtuigd dat we met meer tijd tot goede oplossingen hiervoor waren gekomen.

Hoe nu verder? wat gaat er met de uitkomsten gebeuren?

Het spannendste gedeelte van dit burgerberaad moet nog komen. Afgelopen maandag hebben we de voorstellen overhandigd aan de gemeenteraad. Hoewel ze ons een ‘mandaat’ hebben gegeven is het nog steeds onduidelijk wat dat in de praktijk betekent. We gaan de afhandeling van onze voorstellen met een kritische blik volgen.

Waar hoop je nu op? Wanneer ben je tevreden? Zou je anderen aanraden met zoiets mee te doen?

Ik ben vooral tevreden als de maatregelen die wij hebben bedacht daadwerkelijk worden doorgevoerd en er op korte termijn een vervolg komt op dit burgerberaad waar er meer tijd zal zijn.
Naast alle kritiek vond ik het ook heel leuk en interessant om mee te doen. Ik heb veel geleerd in korte tijd. Bovendien waren alle deelnemers heel betrokken en kwamen ze met goede voorstellen tijdens het proces. Het is toch bijzonder om mee te maken dat je als groep zo’n verbondenheid met elkaar kan voelen omtrent dit thema. Ik zou daarom anderen zeker aanbevelen om mee te doen met een burgerberaad. Volgens mij zijn burgerberaden een hele goede aanvulling op de bestaande democratie.

Uiteindelijk bepaalt de gemeenteraad of Amsterdam de plannen ook echt uitvoert. De raad bespreekt de maatregelen in februari.

Bekijk HIER een aflevering terug van Nieuwsuur vanaf min 30:48 met een item over het Burgerberaad met Thomas Jaspers!