KUNST = MACHT: Cartoons
Kikker-memes beïnvloeden verkiezingen en Trump censureert vanaf dag één musea. Al eeuwenlang grijpen activisten en wereldleiders direct naar beeld als zich een conflict aandient. Ook zien we tegenwoordig ongemerkt duizenden afbeeldingen per dag. Daarom is het de hoogste tijd om te onderzoeken: hoe werkt de politieke invloed van afbeeldingen nou écht?
In een levendige show gaan cartoonist Jip van den Toorn, illustrator Fadi Nadrous en conflictwetenschapper Niels Terpstra hierover in gesprek. Naar aanleiding van Jip van den Toorn’s werk bij Entree van Noord, een 30 meter lange buitenmuur bij Tolhuistuin met haar cartoons erop, draait deze editie om de rol van cartoons en illustraties in internationaal conflict.
Voor welke dilemma’s staat een cartoonist? Hoe ga je om met beladen symbolen? En hoe beïnvloedt een cartoon achter de schermen politieke processen? In KUNST = MACHT schuiven kunst en politiek bij elkaar aan tafel om deze vragen te beantwoorden. Je leert hoe afbeeldingen jou elke dag onbewust beïnvloeden, maar ook hoe je ze kunt inzetten voor wat jij belangrijk vindt. Een sprankelende show waar beeld centraal staat, een gesprek dat je aan het denken zet en verrassende intermezzo’s door kunsthistoricus Isabel Heijne.
De avond wordt gepresenteerd door Mandy Emadi, presentator en maker bij BNNVARA, 3FM en de VPRO. Ze groeide op in de Achterhoek in een christelijk Iraans-Nederlands gezin en werkte voorheen in de jeugdzorg – een achtergrond die haar blik als maker mede vormt. Onder haar leiding gaan met elkaar in gesprek:
Jip van den Toorn
Jip van den Toorn is een Nederlandse cartoonist die bekendstaat om haar scherpe en humoristische werk. Ze maakt twee keer per week een cartoon voor De Volkskrant en verschijnt wekelijks in Vlaamse krant De Morgen. In 2022 publiceerde ze haar eerste boek Crisis bij uitgeverij Podium. In 2025 volgt Hoe vond je zelf dat het ging?, een jaaroverzicht in cartoons. Naast haar werk voor kranten en tijdschriften zoals De VPRO-gids, Het Parool en de Vrij Nederland, was ze van 2019 tot 2024 een schrijfster en redacteur voor het satirische tv-programma, Dit was het Nieuws. Ze won verschillende prijzen, waaronder de Inktspotprijs 2022 voor de beste politieke cartoon, waarmee ze de eerste vrouw en de jongste winnaar in de geschiedenis van de prijs was. Ze deed in 2024 mee aan Wie is de Mol en is sidekick in de talkshow Sophie en Jeroen. Jip woont afwisselend in Amsterdam en Berlijn.
Fadi Nadrous
Fadi Nadrous is illustrator en ontwerper en werkt bij dagblad Trouw. Hij groeide op in Damascus, Syrië, waar hij zich realiseerde hoe belangrijk het is om normen en overtuigingen ter discussie te stellen. Hij studeerde grafische kunst vanuit de overtuiging dat krachtige beelden tot verandering kunnen inspireren. In Nederland behaalde hij zijn masterdiploma aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. In zijn werk maakt hij uitdagende illustraties die kritisch denken stimuleren.
Niels Terpstra
Niels Terpstra is als conflict- en vredeswetenschapper verbonden aan de Radboud Universiteit, Nijmegen. Hij is expert op het gebied van politiek geweld, oorlog- en vredesprocessen. Terpstra onderzoekt en duidt hoe conflicten (de-)escaleren, politiek geweld ontstaat en waarom sommige oorlogen eindigen en andere decennialang voortduren.
Illustratie door Fadi Nadrous
Over de programmapartner
Dit programma is bedacht en gemaakt door Isabel Heijne, kunsthistoricus. Onder het motto 'alles is kunst als je goed genoeg kijkt' schrijft en spreekt zij over kunst, onder andere in haar wekelijkse nieuwsbrief Lekker Kijken en op Radio 1. Ze slaat een brug tussen kunstgeschiedenis en de belevingswereld van een jonge generatie die dagelijks tienduizenden beelden consumeert. Door kunst(geschiedenis) te koppelen aan actuele en maatschappelijke thema’s en maakt ze het prikkelend en toegankelijk.